Stanisław Sutkowski
Dyrektor Państwowego Gimnazjum w Rawiczu w latach 1920-1929
(fot.arch. Pana Andrzeja Grafika)
ZAPRASZAMY DO WSPOMNIEŃ!
STANISŁAW SUTKOWSKI /1875-1949/ - nauczyciel, pedagog, wychowawca młodzieży, dyrektor szkół średnich, patriota, organizator tajnego nauczania.
Urodził się 14 lutego 1875 r. w Klikowej k/Tarnowa w rodzinie chłopskiej Jana i Marianny z Ciochów. Po ukończeniu szkoły ludowej w miejscu urodzenia kontynuował naukę w C.K. Gimnazjum w Tarnowie i tam zdał w czerwcu 1896 r. maturę. W latach 1896-1902 studiował filologię klasyczną na Wydziale Filozoficznym UJ, gdzie 31 lipca 1902 r. uzyskał absolutorium. Przez dwa semestry w latach 1899-1900 studiował prawo na Wydziale Prawa UJ.
Pracę nauczycielską rozpoczął w 1902 r. w C. K. Gimnazjum w Tarnowie gdzie uczył łaciny, greki i języka polskiego. W nowym roku szkolnym został przeniesiony do filii macierzystego gimnazjum -II Gimnazjum, gdzie również uczył historii i geografii. Państwowy egzamin nauczycielski zdał na UJ 27 maja 1907 r. W latach 1908-1910 uczył w C. K. Gimnazjum w Mielcu. Rozporządzeniem C.K. Rady Szkolnej Krajowej z dnia 22 czerwca 1910 r. przeniesiony został do C. K. Gimnazjum w Bochni, gdzie uczył do czerwca 1919 r. historii, geografii oraz historii Kraju rodzinnego. Jako głęboki patriota odpowiada pozytywnie na apel M.W.R.O.P. z kwietnia 1919 r. o kierowanie do Wielkopolski z Małopolski nauczycieli z wyższym wykształceniem i decyzją C. K. Rady Szkolnej Krajowej z dnia 31 sierpnia 1919 r. zwolniony zostaje z obowiązków służbowych w Bochni i udaje się na kilka miesięcy do Wolsztyna, gdzie obejmuje stanowisko dyrektora miejscowego gimnazjum.
Po przejęciu m. Rawicza przez władze polskie dnia 17 stycznia 1920 r. obejmuje urzędowanie jako dyrektor-kierownik zakładu miejscowego gimnazjum. Podejmuje trud zorganizowania od podstaw "polskiego" gimnazjum. Ówczesne grono nauczycielskie składało się tylko z profesorów Niemców. Jako doskonały organizator działa z zapałem i werwą, które go ożywiają w przezwyciężaniu piętrzących się trudności. Już od roku szkolnego 1920/21 grono nauczycielskie składało się wyłącznie z profesorów polskich. Krzewił ideały patriotycznej służby i obowiązku wśród kolegów grona pedagogicznego, którego był powagą i zaszczytem. Wypracował sobie szlachetny program życia jako polski nauczyciel obrócił swe siły do wychowania nowych po polsku myślących i gorąco czujących pokoleń. W czasie swojej służby w Rawiczu zdobył sobie powszechne uznanie, przywiązanie i szacunek zarówno ze strony uczniów, rodziców, kolegów i przełożonych. Z dniem 15 lipca 1929 r. rozp.M.W.R.O.P. zostaje przeniesiony w stan nieczynny, a z dniem 31 stycznia 1930 r. przeniesiony w stan spoczynku kończąc pracę w szkolnictwie państwowym.
Nie kończy jednak swojej aktywności zawodowej i podejmuje obowiązki nauczyciela w elitarnym o dużych tradycjach patriotycznych Prywatnym Gimnazjum Żeńskim Zofii Pętkowskiej i Wiktorii Macińskiej w Łodzi, gdzie pracuje do końca roku szkolnego 1937/1938. Przenosi się do Wieliczki, gdzie poświęca się pracy samorządowej i społecznej. Jest członkiem Miejskiej Rady Narodowej w Wieliczce i Powiatowej Rady Narodowej w Krakowie. Zostaje Prezesem honorowym Stronnictwa Demokratycznego Koła w Wieliczce. Mocno przeżywa wybuch drugiej wojny światowej, który przecina jego życiorys. Postanawia ponownie poświęcić się pracy nauczycielskiej. W roku 1942 zostaje nauczycielem w Szkole Kupieckiej powstałej na bazie zlikwidowanego Gimnazjum i Liceum w Wieliczce. Aktywnie uczestniczy w tajnym nauczaniu. Po zakończeniu okupacji w wyzwolonym kraju pracuje nadal do ostatnich chwil swojego życia w Państwowym Gimnazjum i Liceum Handlowym w Wieliczce.
1926 R. MATURZYSCI WBIJAJA PLAKIETKE DO DRZEWCA SZTANDARU SZKOLNEGO
NA MÓWNICY DYREKTOR STANISŁAW SUTKOWSKI
WIZYTA GENERAŁA JÓZEFA DOWBORA - MUŚNICKIEGO W RAWICZU
Zmarł 28 czerwca 1949 r. w Wieliczce i został pochowany na miejscowym cmentarzu.
Stanisław Sutkowski był żonaty z Heleną Julią Margą Pochroniową z domu Haburzanką wdową-nauczycielką mocno związaną z Rawiczem.
Opracował: Andrzej Grafik